Przeniesienie większości spotkań, konferencji, nauki do świata online jest faktem. To nad czym należy teraz pracować jest dostępność cyfrowa. Ma ona sprawić, że każdy, niezależnie od stopnia i rodzaju niepełnosprawności, będzie mógł korzystać z dobrodziejstw świata online.
Najprościej mówiąc, jest to zespół cech stron internetowych i aplikacji mobilnych, które ułatwiają zapoznanie się z treścią osobom z niepełnosprawnościami. Mówimy tu o osobach niewidomych, niesłyszących, słabo widzących, z zaburzeniami mowy, nadwrażliwością na światło, niepełnosprawnościami złożonymi, a także osobom starszym czy mającym trudności w uczeniu się i z ograniczeniami poznawczymi.
W Polsce obowiązuje Ustawa z 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych oraz Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. W naszym kraju obowiązuje również Konwencja ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Artykuł 9 tej Konwencji mówi między innymi o zapobieganiu wykluczeniu cyfrowemu. W 2012 r. Konwencja została ratyfikowana przez Prezydenta RP, a Polska zobowiązała się zapewniać osobom z niepełnosprawnościami równy dostęp do informacji, komunikacji, w tym technologii, urządzeń i usług.
Aby strona internetowa czy aplikacja mobilna posiadała cechę “dostępności cyfrowej”, musi spełniać określone kryteria, które są mierzalne i podane w załączniku WCAG 2.1. W dokumencie tym opisane są cztery kluczowe cechy dostępności cyfrowej:
Co istotne, wymagania te dotyczą także stron wewnętrznych - jak intanety czy ekstranety. Ustawa mówi również o obowiązku umieszczenia deklaracji dostępności i określa zasady monitorowania dostępności cyfrowej.
Obowiązująca w Polsce ustawa dotyczy obecnie przede wszystkim podmiotów publicznych, których jest przeszło 60 000, a niektóre instytucje prowadzą nawet kilkanaście różnych serwisów internetowych. Chodzi nie tylko o urzędy czy instytucje samorządowe, ale również organizacje pozarządowe, zwłaszcza te, które prowadzą działalność na rzecz ochrony i promocji zdrowia, osób niepełnosprawnych oraz w wieku emerytalnym. Dlaczego dostępność cyfrowa jest tak ważna? Bardzo wiele spraw urzędowych można załatwić tylko poprzez osobistą wizytę w instytucji lub za pośrednictwem jej serwisu internetowego. Dlatego kształtowanie przyjaznej, dostępnej dla każdego przestrzeni cyfrowej jest równie ważne jak tworzenie budynków czy przestrzeni miejskiej bez barier. Pomimo, że ustawa nakłada obowiązek dostępności cyfrowej serwisów na instytucje publiczne, warto zadbać o to, aby tworzone przez nas strony, aplikacje i spotkania były przyjazne i inkluzywne nawet jeśli prawnie nie musimy tego robić.
O dostępności warto myśleć w kategoriach zapewnienia każdej osobie takich samych możliwości niezależnie od poziomu sprawności czy ograniczeń. Wykluczanie kogokolwiek nie jest w porządku, po prostu. Nikogo nie dziwi, że większość budynków użyteczności publicznej wyposażonych jest np. w podjazdy dla wózków (nie tylko inwalidzkich, ale także przecież dziecięcych!), podobnie rzecz się ma z budowaniem “obiektów” online - myślmy o innych, jesteśmy różni, ale jako osoby mamy takie same prawa.
Szereg rozwiązan niezbędnych dla osób z niepełnosprawnościami będzie przydatnych także dla innych użytkowników internetu. Dbając o odpowiednie skontrastowanie tekstu do tła, pomożemy w odczytaniu treści nie tylko osobom słabowidzącym, ale też np. starszym. Dodając napisy w filmie ułatwimy dostęp nie tylko osobom słabosłyszącym, ale również tym, które nie posługują się biegle językiem polskim. Ułatwiający dostępność semantyczny HTML usprawnia SEO i wpłynie na lepsze wyszukiwanie naszej strony internetowej, a więc jej widoczność. Realizując dobre praktyki poprawiające dostępność cyfrową dbamy jednocześnie o użytkowników naszej strony korzystających z wolnych łączy internetowych. Krótko mówiąc - na wdrażaniu inkluzywności cyfrowej korzystamy wszyscy.
Super! Oto kluczowe elementy, o które warto zadbać.
Pamiętaj, że nie istnieje coś takiego jak stuprocentowa dostępność cyfrowa, jest to pewien ideał, do którego dążymy, ale jest to też proces. Nawet jeśli nie jesteś w stanie spełnić wszystkich wymogów postaraj się wejść w dialog z uczestnikami swoich wydarzeń - poproś o informację zwrotną, zapytaj co w przyszłości możesz poprawić i jakich usprawnień potrzebują użytkownicy. Dbałość o dostępność cyfrową jest nie tylko swego rodzaju moralnym obowiązkiem i przejawem
AI, analityka, automatyzacja, e-commerce, wideo, zrównoważona technologia